Kripto Döviz Vadeli (Kaldıraçlı-Marjin) İşlemler

Cryptocurrency Futures (Leveraged-Margin Orders)

Giriş

Borsa söz konusu olduğunda ilk akla gelen şüphesiz ki; ‘kısa sürede büyük kazançlar’ elde etmektir. Kulaktan dolma bilgiler (rumors) doğrultusunda piyasaya adım atan kitlenin büyük bir çoğunluğu, girdiği miktarları kısa sürede iki, belki üç katına çıkarma hayaliyle bu yola girerler. Ancak çok geçmeden parasının büyük bir kısmını veya tamamını kaybederek hüsranla sonuçlanan bir serüvene dahil olurlar. Kripto para borsasında da durum pek farklı değildir.

Her şeyden önce insanların yeni tanımaya başladığı somut olmayan (soyut) bir varlık üzerinden canlı para ile borsa işlemlerine girmek halihazırda şüphe uyandırırken, girilen miktarı kısa sürede katlama söylentilerinin de yaygınlaşması ve kripto borsası hakkında net bilgi sahibi olmayan kitlelerin hüsranla sonuçlanan serüvene dahil olması doğrultusunda, bu kitleler tarafından olumsuz karşılanmasıyla sonuçlanmaktadır.

Peki kısa sürede büyük kazançlar elde etmek mümkün müdür? Her işte olduğu gibi burada da durum tamamen edinilen tecrübe ve bilgiyle sabittir.

Spot Alım-Satım İşlemleri

Kripto borsasına adım atmanız için belirli site ve uygulamalarda üyelik oluşturmanız gerekmektedir. Üyelik işlemlerini tamamladıktan sonra ilk olarak karşınıza çıkan bölüm alım-satım bölümüdür. Spot alım olarak da bilinen bu bölüm, açılan işlem miktarı üzerinden kazanç veya kayıp gerçekleştirmenizi sağlar. İşlem açtığınız bakiye miktarı ne kadar yüksek olursa, kazanç ve kayıp oranınız da buna bağlı olacaktır.

Örnek;

Spot alım-satım

Yukarıdaki görselde Spot alıma örnek olarak BTC/USDT paritesi yer almaktadır. Görseli kısaca özetlemek gerekirse; ilk olarak borsaya aktardığınız bakiyeyi sol üst köşedeki dönüştür (convert) simgesinden istediğiniz birim paraya dönüştürebilirsiniz.

USDT (Tether) dolara endeksli bir kripto paradır. Fiyatı güncel dolar kuru ile aynı işleme sahiptir. Bu nedenle kripto borsalarında genelde en çok tercih edilen alım-satım paritesidir. Piyasalardaki Spot bölümünde yer alan ve itibari para anlamına gelen FIAT alanından USDT paritelerine ulaşmak mümkündür.

Kırmızı alan içerisindeki bir diğer kısımda yer alan yüzdelik rakamlar ise; herhangi bir kripto alım işleminde, borsaya aktarılan bakiyeyi işlem esnasında yüzdelik oranlara bölerek alım yapmak istediğiniz miktarı belirleyebilir, aynı zamanda bakiyenizi bir kaç kripto paraya da bölerek kazanç elde etmenize olanak sağlamaktadır.

Kripto Borsası Vadeli-Marjin İşlemler (Futures)

Kaldıraçlı işlemler olarak da bilinen Vadeli-Marjin İşlemler, spot alım-satımdan farklı olarak, yatırımcının işleme girdiği bakiyeyi, kaldıraç (leverage) aracığıyla minimum iki (2x) maksimum yüz yirmi beş (125x) kat artırmasını sağlayan riskli bir yatırım yöntemidir. Çünkü kazancınızın yanı sıra, kaybınız da açtığınız kaldıraç oranına göre belirlenir.

Örnek; Vadeli İşlemler — Kaldıraç

Yukarıdaki görselin sol üst köşesinde yer alan Çapraz (Cross) — 10x bölümü, işlem açarken marjin yöntemi ve kaldıraç oranını ayarlamanıza olanak sağlar. Kaldıraç oranı arttıkça, riskin de arttığını unutmayınız.

Kaldıraç Ayarlama (Adjust Leverage)

Örneğin; $100 miktar ile 10x işlem açtığımızı varsayalım; $1.000 ile işlem açmış olacağız, bu durumda aldığımız kriptonun fiyatı %10 arttığında, kazancımız da $100 olacaktır. Ancak ani bir düşüşte %10 azaldığında ise; elimizdeki bakiyeyi tamamen kaybetmiş olacağız. Bu duruma Likidasyon denir.

Likidasyon

Kaldıraçlı işlemlerde pozisyon (işlem) açtığınızda vadeli işlemler (futures) bölümünde karşınıza alttaki görsele benzer bir görüntü çıkacaktır.

Örnek; Ethereum — İzole 3X

Görselin sağ alt bölümünde yer alan likidasyon miktarı (Liquidation Price) işleme girdiğiniz kriptonun piyasa değeri o bölgeye düştüğünde, paranızın sıfırlanacağı anlamına gelmektedir. İşleme girerken Çapraz ve İzole olarak ikiye ayrılan marjin yöntemi, cüzdan bakiyesi ve işleme girilen bakiyenin kullanım şeklini yönetmenizi sağlamaktadır; Çapraz işlemde, marjin cüzdanınızda bulunan tüm bakiyeyi kullanacaktır, bu da likidasyon oranının daha düşük olmasını sağlar. İzole işlemde ise yalnızca işleme girdiğiniz bakiyeyi kullanır, fakat likidasyon fiyatı daha yüksek olacaktır. Likidasyonun fiyatının yüksek olması, bakiyenizin sıfırlanma ihtimalini artırır. Görselin sağ kısmında yer alan Margin (+) sembolü, İzole işlem açtığınızda likidasyon miktarını düşürmek için pozisyona bakiye eklemenizi sağlamaktadır. Likidasyonu düşürmek, işlem açtığınız kriptonun piyasa değerindeki olası bir düşüşte, bakiyeyi sıfırlayacak olan miktara ulaşmasını önlemek amacıyla gerçekleştirilir. Ancak bunun yanı sıra, likidasyondan kaçınmanın bir diğer yöntemi ise Stop-Loss (Zararı Durdur) belirlemektir.

Sol altta yer alan TP/SL bölümü açılımı Take Profit / Stop Loss (Kâr Al / Zararı Durdur) demektir.

Take Profit: İşleme girdiğiniz kripto para, grafik üzerinde belli bir noktaya yükseldiğinde otomatik olarak satarak kâr almanızı sağlayan bir yöntemdir.

Stop-Loss: İşlem açtığınız bakiyeyi likidasyon riskinden korumak için, grafikte belirlediğiniz bir bölgeye düştüğünde otomatik olarak satılmasını sağlayan bir yöntemdir ve sizi büyük zararlardan kurtarmayı hedefler.

Sağ üst köşede yer alan ve ok işaretiyle işaretlediğimiz kısımda, pozisyonunuzda gerçekleşen anlık kâr veya zarar yüzdelik oranını görsel olarak paylaşmanızı sağlayan simge bulunmaktadır.

Sol üst bölümde yer alan Izole 3x (Isolated 3x): Açtığınız işlemin kaldıraç büyüklüğü ve marjin yöntemini gösterir.

Ortada bulunan PNL (Profit and Loss) anlık olarak kâr zarar oranınızı göstermektedir. Kâr durumunda yeşil, zarar durumunda ise kırmızı olur.

LONG-SHORT

Borsada gerçekleşen yükseliş ve düşüşler, grafik hareketleriyle belirtilir. Teknik analizler doğrultusunda yukarı yönlü hareket sergileyeceğini düşündüğümüz bir grafikte, Long (Yukarı Yönlü) işlem açarak kâr elde ederiz. Yukarıda belirttiğimiz Likidasyon Fiyatı ile ilgili bilgiler Long İşlemler için geçerlidir.

Ancak kaldıraçlı (marjin) işlemlerde yukarı yönlü (long) pozisyonların yanı sıra aşağı yönlü hareketlerden de kâr elde etmemizi sağlayan işlemler mevcuttur. Bu tür pozisyonlara ise Short (Aşağı Yönlü) işlemler denir. Yukarıda belirttiğimiz bilgilerden oluşan kârlılık ve likidasyon oranlarının tam tersi (opposite) ise short işlemler için geçerlidir.

UYARI:

Vadeli (marjin) işlemlerde, kaldıraç (leverage) sayesinde elde edebileceğiniz yüksek kâr oranları cezbedici olduğu kadar, aynı zamanda büyük risk teşkil etmektedir. Bu nedenle öncelikle gözden çıkarttığınız miktarlar ile işlem açmanızın yanı sıra, teknik ve temel analiz yönünde eğitimler almanız büyük önem arz etmektedir.

Bol Kazançlar!

“Borsada kazanmanın ilk üç kuralı; kayıplarınızdan ders almak, stresinizi yönetmek ve hırstan uzak durmaktır. Gerisi bir kaç teknik yöntemden ibarettir.”

-Boredoomed

Sertaç Yılmaz (Boredoomed)

Telegram: Kripto Analiz

Twitter: sertachyz — boredoomed